Ο νευροπαθητικός πόνος σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Μελέτης του Πόνου (IASP), είναι μια κλινική περιγραφή (και όχι μια διάγνωση) που απαιτεί μια αποδεδειγμένη βλάβη ή μια ασθένεια που ικανοποιεί καθιερωμένα νευρολογικά διαγνωστικά κριτήρια. Ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί να διαχωριστεί σε περιφερικό και κεντρικό νευροπαθητικό πόνο. Ο περιφερικός νευροπαθητικός πόνος, είναι ο πόνος που προκαλείται από βλάβη ή ασθένεια του περιφερικού νευρικού συστήματος, ενώ ο κεντρικός νευροπαθητικός πόνος, είναι ο πόνος που προκαλείται από βλάβη ή ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Ως αιτία του περιφερικού νευροπαθητικού πόνου μπορεί να είναι ο διαβήτης, οι μεταβολικές διαταραχές, η μεθερπητική νευραλγία, νευροπάθειές σχετιζόμενες με το HIV, διατροφικές ανεπάρκειες, τοξίνες, διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και τραύμα σε νευρικό κορμό.
Ως αιτία του κεντρικού νευροπαθητικού πόνου μπορεί να είναι ο τραυματισμός του νωτιαίου μυελού, η σκλήρυνση κατά πλάκας και σε ορισμένες περιπτώσεις τα εγκεφαλικά επεισόδια. Ο νευροπαθητικός πόνος είναι συχνός στον καρκίνο, ως άμεσο αποτέλεσμα του καρκίνου στα περιφερειακά νεύρα ή ως αποτέλεσμα παρενέργειας της χημειοθεραπείας-ακτινοθεραπείας-χειρουργικής επέμβασης.
Ο νευροπαθητικός πόνος είναι πιθανώς η δεύτερη συχνότερη αιτία χρόνιου πόνου μετά από το μυοσκελετικό πόνο. Συνήθως είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί καθώς περίπου το 40-60% των ατόμων επιτυγχάνουν μερική ανακούφιση.
Η «ομίχλη εγκεφάλου» (Brain Fog) είναι μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει ανθρώπους όλων των ηλικιών και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σύγχυσης και μειωμένου βαθμού πνευματικής διαύγειας. Έρευνες υπολογίζουν την συχνότητα εμφάνισης της σε ένα ανά διακόσια άτομα στο γενικό πληθυσμό, με έντονη την παρουσία της στους ογκολογικούς ασθενείς που βρίσκονται σε χημειοθεραπεία.
Τα άτομα με ομίχλη του εγκεφάλου εμφανίζουν συμπτώματα όπως μειωμένη πνευματική οξύτητα, γνωστικά προβλήματα, δυσκολίες στην ικανότητα συγκέντρωσης και εκτέλεσης πολλαπλών καθηκόντων ταυτοχρόνως, προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, προβλήματα με την ολοκλήρωση εργασιών και τον προγραμματισμό καθώς και έντονη υπνηλία ή σύγχυση
Οι αιτίες της ομίχλης του εγκεφάλου είναι πολλές και περιλαμβάνουν φυσικούς, συναισθηματικούς και βιοχημικούς παράγοντες.
Κάποιες από αυτές είναι:
Νοσολογικές καταστάσεις: Η ομίχλη εγκεφάλου διαταράσσει την καθημερινότητα ασθενών που πάσχουν από ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων και διαταραχών, όπως καρκίνος (ογκολογικοί ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν χημειοθεραπεία καθώς και οπιούχα φάρμακα), αυτισμός, ημικρανίες, πολλαπλή σκλήρυνση, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, κοιλιοκάκη, ινομυαλγία, γνωστική διαταραχή και άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές.
Στρες: Η ορμόνη που ελευθερώνεται με το στρες πυροδοτεί ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και στην περιοχή του εγκεφάλου δημιουργείται τοπική φλεγμονή, η οποία επηρεάζει, πολλές φορές, την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Έλλειψη ύπνου: Η κακή ποιότητα ύπνου είναι δυνατόν να επιδράσει τη λειτουργική απόδοση του εγκεφάλου.
Επίπεδα ορμονών: Οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν “ομίχλη στον εγκέφαλο”.
Διατροφή: Η διατροφή μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της ομίχλης εγκεφάλου .
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ομίχλης του εγκεφάλου μπορεί να περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, ποιοτικό ύπνο, προγραμματισμό συγκεκριμένων εργασιών με στόχο την ολοκλήρωσή τους, καλή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς και τη λήψη μελετημένων συμπληρωμάτων διατροφής που αντιμετωπίζουν τις διεργασίες της φλεγμονής στον εγκέφαλο, μειώνουν τις καταστάσεις σύγχυσης του εγκεφάλου και βελτιώνουν τη λειτουργία συγκέντρωσης.
Σχιζοφρένεια
Η Σχιζοφρένεια είναι μία σοβαρή ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από διαταραχή στην αντίληψη της πραγματικότητας. Περιλαμβάνει διαφορές στον τρόπο που κάποιος σκέφτεται, νιώθει και δρα. Επηρεάζει τη ζωή τόσο του ασθενούς όσο και των οικείων του προσβάλλοντας τόσο τους άντρες όσο και τις γυναίκες. Αν και τα αίτια δεν είναι γνωστά, φαίνεται να ευθύνεται για την νόσο ένας συνδυασμός από γενετικούς, βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες (κοινωνικό στρές). Σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα και η δομή του εγκεφάλου του πάσχοντος, καθώς τείνει να εμφανίζεται σε μέλη ίδιων οικογενειών. Η διάγνωση και η αντιμετώπιση της νόσου γίνεται μόνο από τον ειδικό ιατρό, τον ψυχίατρο.
Ο ασθενής εμφανίζει παραληρηματικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένη σκέψη και λόγο, καχυποψία, παραισθήσεις καθώς και «αρνητικά συμπτώματα» τα οποία αναφέρονται σε μειωμένη ή και έλλειψη της ικανότητας του ασθενούς να λειτουργεί κανονικά πχ να παραμελεί την ατομική υγιεινή του, ή να εμφανίζει έλλειψη συναισθημάτων (απουσία οπτικής επαφής και εκφράσεων ή μονότονη ομιλία). Τα συμπτώματα ποικίλλουν στο τύπο και την βαρύτητα στη διάρκεια του χρόνου, με περιόδους επιδείνωσης ή ύφεσης, ενώ κάποια παραμένουν σταθερά.
Η Σχιζοφρένεια απαιτεί δια βίου θεραπεία, κυρίως με τη χορήγηση αντιψυχωσικών φαρμάκων, ακόμη και όταν τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται νοσοκομειακή περίθαλψη. Η ψυχοθεραπεία, η επαγγελματική εκπαίδευση και η κοινωνική αποκατάσταση είναι σημαντικές επίσης για τη θεραπεία. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η νόσος μπορεί να επιδεινωθεί και να προκαλέσει δυσάρεστες ή και επικίνδυνες επιπλοκές.
Διπολική Διαταραχή
Η Διπολική Διαταραχή (γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη) είναι μια ψυχική ασθένεια με εναλλαγή περιόδων ευφορίας και κατάθλιψης, που χαρακτηρίζεται από δύο συναισθηματικές διαταραχές, τη μανία και την κατάθλιψη.
Εναλλάσσεται από περιόδους νορμοθυμίας (φυσιολογικής διάθεσης), σε περιόδους μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης.
Η σαφής αιτιολογία της διπολικής διαταραχής δεν είναι γνωστή. Γενικά πιστεύεται ότι πρόκειται για το αποτέλεσμα κάποιου είδους ανισορροπίας των χημικών ουσιών που είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο των λειτουργιών του εγκεφάλου, τους νευρομεταβιβαστές, οι οποίοι περιλαμβάνουν την νοραδρεναλίνη, την σεροτονίνη και την ντοπαμίνη. Φαίνεται ότι η νόσος μπορεί να σχετίζεται με γενετικούς παράγοντες καθώς μελέτες δείχνουν ότι σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται σε οικογένειες.
Πρόκειται για δυσλειτουργία του εγκεφάλου, ο οποίος άλλοτε υπερλειτουργεί (μανία) και άλλοτε υπολειτουργεί (κατάθλιψη), επηρεάζοντας ανάλογα, τόσο τις ψυχικές (προσοχή, μνήμη, σκέψη, αντίληψη, συναίσθημα, ψυχοκινητικότητα), όσο και τις σωματικές λειτουργίες (ενεργητικότητα, libido, ύπνος). ασθενής μπορεί να εμφανίζει μια ποικιλία συμπτωμάτων όπως αυξημένη διάθεση ή ευερέθιστο συναίσθημα, διέγερση ή ανησυχία, υπερβολική αυτοεκτίμηση, μειωμένη ανάγκη για ύπνο, σκέψεις που «τρέχουν», επιθυμία συνεχούς ομιλίας, καταθλιπτικό συναίσθημα, απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης, δυσκολία στον ύπνο ή αφύπνιση κλπ ανάλογα με το αν σχετίζονται με Μανία, Υπομανία ή Κατάθλιψη.
Η Διπολική Διαταραχή αποτελεί μια νοσολογική κατάσταση που απασχολεί διά βίου του ασθενείς και η θεραπευτική αντιμετώπιση της προσανατολίζεται στην διαχείριση των συμπτωμάτων. Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της Διπολικής Διαταραχής περιλαμβάνουν σταθεροποιητικά της διάθεσης, αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά. Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία, καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα έχει ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής με ψυχοθεραπεία.
Διέγερση σε ασθενείς με Σχιζοφρένεια ή Διπολική Διαταραχή
Σαν διέγερση μπορεί να ορισθεί γενικά μία κατάσταση υπερβολικής ανησυχίας σχετιζόμενη με ψυχική δυσφορία και υπερβολική κινητική δραστηριότητα που σχετίζεται με αίσθημα εσωτερικής έντασης και αποτελεί μια γνωστή επιπλοκή σε αμφότερες τις ψυχικές ασθένειες. Πρόκειται για πολυπαραγοντικό σύνδρομο που σχετίζεται με διάφορες καταστάσεις και στις σοβαρές περιπτώσεις απαιτεί άμεση παρέμβαση. Χωρίς θεραπεία, η διέγερση μπορεί να κλιμακωθεί γρήγορα σε επιθετική, απειλητική και βίαιη συμπεριφορά.
Ένας από τους βασικούς στόχους για τη θεραπεία της διέγερσης είναι η ταχεία αναχαίτιση του επεισοδίου (για διακοπή της διαδικασίας κλιμάκωσης) και ο άμεσος έλεγχος της διέγερσης σε ασθενείς με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή.
English